bijgebouw en wat is een hoofdgebouw?

Veel mensen denken bij een bijgebouw aan een schuurtje, garage of tuinhuis. En dat klopt vaak ook. Toch zit er juridisch en bouwkundig meer achter dan je misschien denkt. Want het verschil tussen een hoofdgebouw en een bijgebouw bepaalt wat je mag bouwen, hoe groot het mag zijn en of je überhaupt een vergunning nodig hebt.

In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat het verschil is, waarom het belangrijk is en waar je op moet letten als je plannen hebt om te bouwen of te verbouwen.

Wat is een hoofdgebouw?

Het hoofdgebouw is het gebouw dat volgens het bestemmingsplan het belangrijkste bouwwerk op een perceel is. Meestal is dat de woning zelf, maar het kan ook een bedrijfspand, kantoor of school zijn. Het hoofdgebouw bepaalt de functie van het perceel: wonen, werken, of iets anders.

Een paar kenmerken van een hoofdgebouw:

Het staat meestal op de bouwvlakken die in het bestemmingsplan zijn aangegeven.
Zonder het hoofdgebouw heeft het perceel geen hoofdfunctie meer.
Het vormt het uitgangspunt voor wat er verder op het terrein gebouwd mag worden.

Voorbeeld: op een woonperceel in een dorp is de woning het hoofdgebouw. De garage, schuur of veranda zijn dan bijgebouwen.

Wat is een bijgebouw?

Een bijgebouw is een gebouw dat hoort bij het hoofdgebouw, maar niet noodzakelijk is voor de hoofdfunctie. Denk aan:

Een vrijstaande schuur of tuinhuis
Een garage
Een overkapping of gastenverblijf

Belangrijk is dat een bijgebouw ondergeschikt is aan het hoofdgebouw. Dat betekent dat het kleiner is, niet de hoofdfunctie overneemt en zich op hetzelfde perceel bevindt.

Bijgebouwen mogen vaak (gedeeltelijk) vergunningsvrij worden gebouwd, zolang ze voldoen aan de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en de gemeentelijke omgevingsplanregels. Maar zodra een bijgebouw een woonfunctie krijgt (bijvoorbeeld een gastenverblijf of mantelzorgwoning), gelden er andere eisen.

Waarom het verschil belangrijk is

Het onderscheid tussen hoofd- en bijgebouwen lijkt misschien een detail, maar het heeft grote gevolgen voor:

Vergunningen: of je een omgevingsvergunning nodig hebt, hangt vaak af van dit onderscheid.
Afmetingen en plaatsing: er gelden verschillende eisen voor hoogte, afstand tot perceelgrenzen en oppervlakte.
Functie en gebruik: een bijgebouw mag meestal niet zelfstandig bewoond worden.
Waardebepaling: bijgebouwen tellen anders mee voor de WOZ-waarde en energieberekening dan hoofdgebouwen.

Kortom: als je de regels niet goed toepast, kun je te maken krijgen met handhaving, aanpassingen of zelfs sloop.

Een voorbeeld uit de praktijk

Bij Teken Lokaal krijgen we regelmatig vragen als:
“Mag ik mijn garage verbouwen tot kantoorruimte?”
Of: “Mag ik een schuur plaatsen achter mijn woning zonder vergunning?”

Ons antwoord begint altijd met de vraag: wat is het hoofdgebouw op het perceel, en wat is het bijgebouw? Pas als dat duidelijk is, kunnen we bepalen wat er mogelijk is binnen de wetgeving.

We kijken daarbij naar:

De functie en ligging van het hoofdgebouw
De bouwvlakken in het omgevingsplan
De maximale maten en afstandseisen
De wens van de opdrachtgever

Zo voorkomen we verrassingen achteraf en zorgen we dat elk ontwerp voldoet aan de regels én bijdraagt aan een mooi geheel.

Conclusie: eerst weten, dan bouwen

Of je nu een kleine schuur, een mantelzorgwoning of een extra werkruimte wilt bouwen: begin met het onderscheid tussen hoofdgebouw en bijgebouw. Het bepaalt de richting van je ontwerp en voorkomt gedoe met vergunningen of regelgeving.

Wil je weten wat er op jouw perceel mogelijk is?
Neem contact op met Teken Lokaal voor een helder advies en een ontwerp dat past binnen de regels én bij jouw wensen.

Ben jij de Coördinator Bouwkundig Tekenbureau die wij zoeken?

Solliciteer dan nu! Stuur je motivatie en CV naar wouter@teken-lokaal.nl of neem contact op met Wouter Donkersloot op 06 254 556 01.

wouter@teken-lokaal.nl 06 254 556 01

BijgebouwEn wat is een hoofdgebouw?

Wat is een hoofdgebouw?

Conclusie: eerst weten, dan bouwen

Bijgebouw
^{En wat is een hoofdgebouw?}